Bijzonder kennisgroepstandpunt over status eigen kennisgroepstandpunten
De kennisgroep formeel recht van de Belastingdienst heeft een bijzonder standpunt ingenomen over de formeelrechtelijke status van alle gepubliceerde kennisgroepstandpunten (KG:206:2024:2). De kennisgroep oordeelt dat standpunten van kennisgroepen beleid zijn en onderbouwt dit met een uitgebreide motivering. Dat is naar ons inzien terecht, maar nieuw is dat nu ook wordt uitgelegd dat beleid meer omvat dan alleen de bekende beleidsregels in de zin van art. 1:3 Awb. Belastingplichtigen kunnen zich daarop beroepen bij de rechter, maar zijn niet per se gehouden om het te volgen. Wat is er dan zo bijzonder aan dit standpunt?
In de motivering wordt uitgelegd dat beleid ook kan voortkomen uit interne memo’s van een bestuursorgaan, een interne werkwijze en bijvoorbeeld kennisgroepstandpunten, waarmee die dan ook dezelfde status krijgen als formeel beleid. Antwoorden van een kennisgroep (verder: KG) zijn daarom voor de inspecteur bindend.
Nieuw beleid?
Het opvallende in dit standpunt is dat de kennisgroep meent dat ook een gepubliceerd standpunt van een KG kan gelden als ‘nieuw beleid’ dat een verzoek om ambtshalve vermindering in de weg staat. Met andere woorden: de inspecteur hoeft een aanslag niet (meer) ambtshalve te corrigeren, nadat een KG zijn standpunt hierover heeft uitgebracht. En dat is bijzonder, omdat de regels rond ambtshalve vermindering1 een specifieke bepaling bevatten. Uit die bepaling volgt dat een inspecteur een belastingaanslag niet ambtshalve vermindert als de onjuistheid van de aanslag voortvloeit uit beleidsregels van de minister van Financiën die pas zijn uitgevaardigd nadat die belastingaanslag onherroepelijk is komen vast te staan. Geen ambtshalve vermindering dus, als er sprake is van een nieuw goedkeuringsbesluit, waardoor een belastingplichtige niet met terugwerkende kracht oude aanslagen kan laten openbreken op grond van een nieuwe goedkeuring.
Commentaar
Van zo’n goedkeuringsbesluit kan bij een kennisgroepstandpunt natuurlijk nooit sprake zijn. Een kennisgroepstandpunt mag namelijk juist alleen maar de interpretatie van wet- en regelgeving door de Belastingdienst weergeven in bepaalde concrete situaties. Als dat wel de bedoeling is van kennisgroepstandpunten, zal (naar ons inzien) de staatssecretaris dat eerst moeten vastleggen in het Besluit Fiscaal Bestuursrecht.