Over heuristieken en biases
Kreten als heuristiek en bias worden steeds vaker genoemd in relatie tot conflicten, onderhandelen en mediation. Maar wat betekenen deze begrippen eigenlijk? Een bias is een verkeerd vertrekpunt, een onjuist uitgangspunt, een vooroordeel, een foutieve aanname. En ja … alles wat daarna komt, klopt dan dus ook niet meer. Bij onderhandelingen (bijvoorbeeld op basis van de Harvard-methode) is het objectiveren van vertrekpunten, uitgangspunten, stellingen e.d. dan ook een belangrijk onderdeel. Kloppen de feiten en de aannames wel? Objectieve bronnen en berekeningen kunnen dan van groot belang zijn. Soms wordt er (ook) na een bias (on)terecht een heuristiek ingezet. Maar wat is dat dan?
Een heuristiek kan het beste worden ‘vertaald’ als een ‘vuistregel’. Zo kun je een bedrijf waarderen op basis van de DCF-methode, maar ook, veel sneller, op basis van een ‘multiple’: X maal de EBITDA of Y maal de omzet. Het voordeel van een heuristiek is de eenvoud. Verder onderzoeken of uitzoeken wordt dan niet gedaan. Het gevaar is natuurlijk dat men bij toepassing van een heuristiek in een individuele casus de plank flink misslaat. Een heuristiek kan daarentegen goed toepasbaar zijn als er weinig gegevens voorhanden zijn en/of wanneer er weinig tijd beschikbaar is.
Tip
Let bij onderhandelingen dus goed op biases en heuristieken én op wie deze inbrengt! Veel biases en heuristieken worden – al dan (on)bewust – gepresenteerd als feiten, dan wel als absolute waarheden, maar dat zijn ze dus niet.
Meer weten over zakelijke mediation en/of onderhandelen? Neem dan contact op met drs. Servaas M.M. Vrijburg, zakelijk mediator en business valuator (s.vrijburg@fiscount.nl