Onderneming en Recht

Ontslag bestuurder stichting: wie mag een verzoek indienen?

In 1996 hadden de ouders van een ernstig verstandelijk beperkt kind samen met een andere persoon en een ander echtpaar een stichting opgericht. Deze stichting draagt zorg voor gehandicapte personen en ook voor dit kind. De stichting probeert dit doel te bereiken door een boerderij te exploiteren die eigendom was van de ouders. Bij het overlijden van de ouders wordt de stichting tot enig erfgenaam benoemd, onder de last om de taak te dragen. De boerderij werd eigendom van de stichting. Een neef vraagt de rechter om het bestuur van de stichting te ontslaan. De boerderij verkeert namelijk in slechte staat, staat al jaren leeg en niemand kan er meer in verblijven.

Het hof oordeelde dat het feit dat de neef, andere neven en nichten enig erfgenamen waren, niet voldoende was. Uit niets bleek dat zij aanspraak konden maken op het vermogen. Zij hadden al meer dan 25 jaar geen contact met het kind en hun zorgen leken gericht te zijn op de boerderij. Volgens het hof waren de zorgen over de toestand van de boerderij onvoldoende om de neef aan te merken als belanghebbende.

Wie zijn belanghebbenden?
De rechtbank kan bestuurders van stichtingen ontslaan op verzoek van belanghebbenden, bijvoorbeeld wanneer zij hun taak verwaarlozen. Maar wie kwalificeert nu precies als belanghebbende? Belanghebbenden zijn de (rechts)personen die zelf actie kunnen ondernemen tegen de stichting. Het zijn bijvoorbeeld personen die rechtstreeks betrokken zijn bij de stichting, zoals de oud-bestuurder of de uitkeringsgerechtigde van een stichting. Iemand kan als belanghebbende worden aangemerkt als deze in een eigen belang wordt getroffen door de uitkomst van een procedure. Bijvoorbeeld het bestuur zelf. Of als iemand een zodanig nauwe band heeft met het onderwerp van de procedure dat hij mag opkomen voor dat belang.

De Hoge Raad hanteert de zogeheten tweekringenleer en heeft geoordeeld dat iemand een belanghebbende is wanneer:

  • deze door de uitkomst van de procedure zodanig in een eigen belang kan worden getroffen dat deze mag opkomen om dit belang te beschermen; of
  • deze op een andere manier zo nauw betrokken is (of is geweest) bij het onderwerp van de procedure, dat daarin een belang ligt om in de procedure te verschijnen.

Een belanghebbende kan het verzoek tot ontslag van het bestuur van een stichting indienen bij de rechtbank.