Nieuws - Financieringsservice Wat gebeurt er in het financieringslandschap voor het mkb?
Het financieringslandschap is voortdurend in beweging. Om dat goed te kunnen volgen, is het prettig dat deze ontwikkelingen ook regelmatig door officiële partijen worden gescreend. Zo blijkt uit de recent uitgebrachte Financieringsmonitor van het CBS hoe de financieringsbehoefte in het mkb zich in het afgelopen jaar heeft ontwikkeld, en welke trends er zijn voor het kleine en middelgrote mkb. Eén ding is duidelijk: iedere accountant met mkb-klanten mag hier enige kaas van hebben gegeten. Er ligt een latente adviesbehoefte.
Uit het onderzoek van het CBS naar de financieringsbehoefte van het mkb blijkt dat 20% van de mkb-bedrijven behoefte heeft aan nieuwe externe financiering. Het jaar daarvoor lag die behoefte nog op 24%, dus we zien een daling. Die daling is wel opmerkelijk, omdat deze haaks staat op signalen die we doorgaans uit de markt ontvangen. Binnen het mkb is er zeker behoefte aan externe financiering, maar het kost bedrijven moeite om die financiering los te krijgen. Vooral microbedrijven (<10 werknemers) doen minder vaak een beroep op externe financiering. Deze bedrijven hebben namelijk een relatief lage kredietbehoefte en zij kunnen deze behoefte ook vaak invullen met eigen middelen. Vorig jaar was de gemiddelde financieringsbehoefte van een mkb-bedrijf € 175.000. In vergelijking met het jaar ervoor is dat een explosieve stijging; de gemiddelde financieringsbehoefte lag toen namelijk nog op € 105.000.
Bancaire financiering
De bank neemt vandaag de dag nog steeds de plek van grootste kredietverstrekker in. Wel zien we de laatste jaren een belangrijke ontwikkeling. Het bedrag aan kleinere uitstaande leningen (tot € 1 miljoen) neemt de laatste jaren af, terwijl het aantal leningen met een bedrag boven de € 1 miljoen juist toeneemt. Voor het kleine MKB is het steeds lastiger geworden om kleinere kredieten te krijgen, omdat de bank deze financieringen risicovoller vindt. Dat heeft vaak te maken met een onvoldoende – of te weinig positief – track record van de ondernemer, en/of met het feit dat de ondernemer onvoldoende zekerheden kan stellen. Vooral vanwege het feit dat de financieringskosten van de bank naar verhouding zwaarder op een kleinere financiering drukken, neemt de verstrekking van kleinere kredieten af. Hier ontstaat dus een spanningsveld tussen de kredietbehoefte van het mkb-bedrijf en de afnemende financieringsbereidheid van de banken, waar het gaat om een kleinere financieringsomvang. De banken zijn daarom de laatste tijd ook overgegaan op digitale financieringsoplossingen. Denk hierbij aan New10 van de ABN Amro, Funding Options van de ING Bank en heel recent fundr van de Rabobank. Deze digitale en kostenefficiënte financieringsoplossing is het antwoord van de banken om het verstrekken van kleine kredieten tot € 1 miljoen (deels) mogelijk te maken.
Rechtstreeks naar de bank…
Maar liefst 80% van de mkb-bedrijven richt zich op dit moment veelal rechtstreeks tot de bank met hun financieringsaanvraag, zonder hierover van tevoren te overleggen met hun accountant. Zij zien de bank niet alleen als de plek waar ze het snelst geholpen kunnen worden, maar de bank is voor hen ook vaak dé adviseur voor hun financieringsbehoefte. Deze bedrijven kloppen vooral aan bij de bank vanwege de bestaande relatie en de bekendheid met een bancaire financiering. Maar weet u dat het overgrote deel van de afgewezen aanvragen onvoldoende wordt toegelicht? De ondernemers krijgen hierdoor geen aanknopingspunten voor een nieuwe aanvraag en slechts 12 procent wordt gewezen op alternatieve mogelijkheden. Is het dan nog wel zo’n strak plan om direct aan te kloppen bij de bank?
Alternatieve financiering
De laatste jaren is de alternatieve financiering stevig in opkomst. Financiering via lease en factoring kennen we al sinds jaar en dag en neemt in populariteit toe. Daarnaast is het financieringslandschap sinds de kredietcrisis onder andere verrijkt met de opkomst van crowdfunding, FinTech-financiers, kredietunies, business angels, etc. Het aanbod van kapitaal is een luxe voor het MKB. Er is geld in overvloed zou je zeggen – maar dan wel voor degene die het ook daadwerkelijk weet te vinden.
Rol accountant
De helft van de mkb-bedrijven gaat in overleg met hun accountant over hun financieringsvraagstukken.Dat geldt zeker voor kleinere ondernemingen: het aandeel loopt af van 56 procent in het microbedrijf tot 11 procent in het grootbedrijf. De accountant heeft dus een belangrijke adviesrol binnen het mkb, wanneer het gaat om het verkrijgen en onderhouden van externe financiering. Denk hierbij aan het verzorgen van de juiste bedrijfseconomische gegevens van de onderneming en advisering over de best passende financieringsoplossing. Nog even ter aanvulling: uit het onderzoek blijkt dat circa 50% van de ondernemers naar hun accountant gaat, maar circa 80% gaat ook rechtstreeks naar de bank. Een groot deel van de ondernemers gaat dus én naar hun bank én naar hun accountant.
In het vorig jaar uitgebrachte onderzoeksrapport van het NEMACC: ‘Financiering in het mkb en de rol van de mkb-accountant’ is echter wel een aantal scherpe conclusies getrokken. Zo voelt de accountant zich er niet ‘senang’ bij om financieringsdeskundige te zijn, terwijl de ondernemer hier dus duidelijk wel om vraagt. Als het gaat om de mkb-accountant in zijn rol als financiële huisarts, is er in veel gevallen een kennistekort om de rol van ‘financieringsvraagbaak’ ook goed in te kunnen vullen.
Op de hoogte blijven
Het financieringslandschap blijft zich voortdurend ontwikkelen, daarom is het noodzakelijk om goed op de hoogte te blijven van de financieringsmogelijkheden die er vandaag de dag zijn. Educatie kan een positieve bijdrage leveren aan het kennisniveau van de accountant, op het gebied van financieringsvraagstukken. In mijn volgende blogs neem ik u mee in de verschillende financieringsmogelijkheden die er nu bestaan, inclusief toelichting wanneer u deze kunt inzetten.
Bron: CBS Financieringsmonitor 2019
Bron: NEMACC, Financiering in het mkb en de rol van de mkb-accountant