Nieuws - BTW Europese KOR vanaf 2025 – een wirwar van drempels en verplichtingen
Per 1 januari 2025 worden de regels van de kleineondernemersregeling (KOR) in de Wet op de Omzetbelasting gewijzigd en wordt een grensoverschrijdende Europese KOR ingevoerd. Daarmee kunnen ondernemers in Nederland ook in andere EU-landen een btw-vrijstelling aanvragen. Welke specifieke aspecten en uitdagingen kent deze nieuwe regeling?
Hoewel het vroeger niet zo vanzelfsprekend was dat een startend ondernemer een deel van zijn omzet in andere lidstaten behaalde, is dit in de huidige – steeds internationaler en digitaal wordende – samenleving veel gebruikelijker. In de lidstaten die gebruik hebben gemaakt van de mogelijkheid van de Europese Btw-richtlijn (hierna: Richtlijn) om de KOR in hun nationale wetgeving op te nemen, staat het gebruik van deze KOR op dit moment alleen open voor in die lidstaat gevestigde kleine ondernemers en alleen voor in die lidstaat belaste handelingen. Dit heeft concurrentieverstorende effecten, waardoor de Europese Commissie het noodzakelijk vond om de regeling aan te passen. Het doel van de wijziging is in ieder geval om de administratieve lasten van kleine ondernemingen te beperken en hun groei te bevorderen.
Huidige Nederlandse KOR
De huidige KOR is opgenomen in art. 25 Wet OB 1968. Het is een keuzeregeling voor in Nederland gevestigde kleine ondernemers die vooraf moet worden aangevraagd. Ondernemers die opteren voor de KOR, genieten een vrijstelling voor de btw voor zover hun omzet, die normaliter met Nederlandse btw belast zou zijn, niet meer bedraagt dan € 20.000 per jaar. Een ondernemer die de KOR toepast brengt – indien hij de genoemde omzetgrens niet bereikt – geen btw in rekening, maar heeft ook geen recht op aftrek van voorbelasting. Daarnaast geldt als hoofdregel dat hij automatisch ontheven wordt van het doen van btw-aangiften en de daarbij behorende administratieve verplichtingen. Heeft een ondernemer voor de KOR gekozen, dan geldt er op dit moment een minimale toepassingsperiode van drie jaar. De toepassingsperiode is de minimale periode die de ondernemer verplicht gebruik moet maken van de KOR, zolang de ondernemer aan de voorwaarden blijft voldoen.
Harmonisatie KOR op Europees niveau
De wijzigingen zijn het gevolg van de implementatie van eerder in de Richtlijn aangebrachte wijzigingen om de KOR op Europees niveau nader te harmoniseren. De wijziging in de al in 2020 aangenomen Richtlijn verplicht lidstaten om het mogelijk te maken dat een kleine ondernemer vanaf 2025 de KOR van een andere lidstaat kan toepassen als die andere lidstaat een dergelijke regeling kent. De veranderingen bieden meer flexibiliteit, maar brengen ook nieuwe verplichtingen met zich mee. De wijziging van de regeling dient uiterlijk 31 december 2024 te zijn doorgevoerd in de nationale wetgeving van alle lidstaten.
Invoering Europese KOR
De nieuwe (Europese) KOR blijft een optionele vrijstellingsregeling, zónder recht op aftrek van voorbelasting. Het blijft dus een keuzeregeling, zowel voor de lidstaten als voor de ondernemer zelf. De materiële werking van de Europese KOR wijzigt in zoverre dan ook niet ten opzichte van de huidige KOR. Kiest een lidstaat ervoor om de Europese KOR in nationale wetgeving op te nemen, dan wordt zij er vanaf 2025 toe verplicht om de btw-vrijstelling op prestaties op haar grondgebied ook te verlenen aan belastingplichtigen die gevestigd zijn in een andere lidstaat. Hiermee wordt het voor de ondernemer dus mogelijk om gebruik te maken van de Europese KOR in een andere lidstaat dan waar hij of zij gevestigd is.
Wijzigingen in de KOR vanaf 2025
De mogelijkheid om de KOR grensoverschrijdend toe te passen is één van de belangrijkste wijzigingen. Daarnaast zijn er nog een aantal belangrijke aspecten die veranderen vanaf 2025, zoals:
- Er wordt naast de nationale omzetdrempel een Unie-omzetdrempel toegevoegd.
- De minimale toepassingsperiode wordt afgeschaft en de uitsluitingsperiode wijzigt.
- De aan- en afmeldprocedure wordt uitgebreid.
Voor elk van de genoemde punten zijn nadere voorwaarden vastgesteld. Daarnaast moeten ondernemers die kiezen voor het gebruik van de Europese KOR in een andere lidstaat rekening houden met extra administratieve verplichtingen.
Drempels
De (Europese) KOR is, zoals uit de naam zelf al volgt, specifiek bedoeld voor kleine ondernemers. Om te voorkomen dat ook grotere ondernemingen gebruik kunnen maken van de regeling worden omzetdrempels gehanteerd:
De nationale omzetdrempel
- De eerste drempel betreft een nationale drempel, die bestaat uit het totale jaarbedrag aan prestaties door een belastingplichtige in de lidstaat gedurende het kalenderjaar. De hoogte van de omzetdrempel mogen lidstaten zelf vaststellen, maar op basis van de Richtlijn mag deze niet hoger zijn dan € 85.000.
- In Nederland geldt een nationale drempel van maximaal € 20.000. Deze drempel wordt in Nederland niet verhoogd.
- Bij overschrijding van de drempel mag een lidstaat nog een overschrijdingsmarge (tot een maximaal drempelbedrag van € 100.000) inbouwen. Een ondernemer mag dan bij een drempeloverschrijding nog tijdelijk de KOR blijven gebruiken. Nederland heeft geen gebruik gemaakt van deze optie.De Unie-omzetdrempel
- De tweede drempel bestaat uit het totale jaarbedrag voor goederenleveringen en diensten die binnen de Unie verricht zijn gedurende het kalenderjaar. Deze drempel is vastgesteld op € 100.000.
- Een ondernemer die alleen in de lidstaat van vestiging van de KOR gebruik wil maken, hoeft alleen aan de nationale omzetdrempel te voldoen. Wil de ondernemer de KOR ook in een andere lidstaat toepassen? Dan moet de ondernemer allereerst toetsen of hij voldoet aan de nationale omzetdrempel in die lidstaat. Daarnaast mag zijn Unie-omzet niet meer bedragen dan de Unie-omzetdrempel van € 100.000.
Toepassingsperiode en uitsluitingsperiode
De huidige minimale toepassingsperiode van 3 jaar vervalt in de nieuwe regeling geheel. Wel blijft er een uitsluitingsperiode gelden bij overschrijding van de drempel, maar deze wordt gewijzigd. Nederland kiest ervoor om de uitsluitingsperiode na vrijwillige beëindiging of drempeloverschrijding te stellen op het lopende en volgende kalenderjaar. Lidstaten mogen deze periode echter met een extra jaar verlengen. Let op: ondernemers die de Europese KOR nog niet eerder hebben toegepast, mogen de omzetdrempels in het voorgaande kalenderjaar niet hebben overschreden.
Uitbreiding aan- en afmeldprocedure
Voor in Nederland gevestigde ondernemers die alleen in Nederland gebruik willen maken van de KOR wijzigt de aan- en afmeldprocedure in principe niet. Dit betekent dat de belastingplichtige de aan- en afmelding voor de nationale KOR minimaal 4 weken voorafgaand aan het belastingtijdvak waarin de wijziging moet ingaan, op de voorgeschreven wijze doet aan de inspecteur. Met ingang van 1 oktober jl. moet dit gebeuren via Mijn Belastingdienst Zakelijk.
Nieuwe aan- en afmeldprocedure
Nieuw wordt de aan- en afmeldprocedure voor ondernemers die gebruik willen maken van de Europese KOR in andere lidstaten dan die waarin zij gevestigd zijn. Eerst moet de ondernemer in zijn eigen lidstaat kenbaar maken dat hij gebruik wil maken van de Europese KOR en in welke lidstaten hij dit wil doen. Bij deze aanmelding moet hij per lidstaat zijn omzet, van het in het voorafgaande en lopende kalenderjaar voorafgaand aan de kennisgeving aangeven. Toepassing van de Europese KOR in een andere lidstaat kan pas plaatsvinden nadat de Belastingdienst de ondernemer heeft geregistreerd. Daarbij wordt een individueel nummer afgegeven, aangevuld met het achtervoegsel ‘EX’. Ook moet de Belastingdienst een bevestiging hebben afgegeven in welke lidstaten dit KOR-nummer is geactiveerd. Let op: indien een ondernemer de toepassing van de KOR op een later moment wil uitbreiden naar meer landen, moet hij dit vooraf melden aan de Belastingdienst. De uitbreiding is namelijk pas actief na bevestiging van de Belastingdienst.
Rapportageverplichtingen
Als een ondernemer gekozen heeft voor de grensoverschrijdende toepassing van de Europese KOR, dan geldt een rapportageverplichting. Uiterlijk één maand na elk kwartaal moet de ondernemer dan zowel zijn Nederlandse omzet als zijn EU-omzet doorgeven.
Ook moet de belastingplichtige bij overschrijding van de Unie-omzetdrempel de inspecteur binnen 15 dagen inlichten.
Overgangsregeling
De overgangsregeling biedt de mogelijkheid om vanaf 1 oktober 2024 tot en met 3 december melding te maken bij de Belastingdienst, zodat per 1 januari 2025 gebruik kan worden gemaakt van de grensoverschrijdende Europese KOR. Daarnaast geldt er een automatische overgang van de huidige deelnemers van de KOR.
Doelmatigheid en uitvoeringsproblematiek
Lidstaten hebben een controlemechanisme nodig om het rechtmatige gebruik van de grensoverschrijdende Europese KOR te toetsen. Door de huidige opzet ontstaat echter een aanzienlijke administratieve verplichting voor kleine ondernemers. In hoeverre levert de huidige opzet dan nog voordeel op ten opzichte van de situatie waarin de ondernemer in de btw-belaste sfeer blijft? Als de regeling te weinig voordelen biedt, zal er weinig gebruik van worden gemaakt. Hier staat tegenover dat de lidstaten zeer aanzienlijk moeten investeren in ICT-systemen ten behoeve van de informatie-uitwisseling.
Wirwar van drempels en verplichtingen
Hoewel een Europese KOR in beginsel een administratieve lastenverlichting zou kunnen bieden, resulteert de nieuwe grensoverschrijdende Europese KOR eerder in een extra administratieve last. Hierdoor lijkt de nieuwe Europese KOR zijn doel toch enigszins te missen. De wirwar aan drempels en verplichtingen zullen voor kleine ondernemers “een drempel” kunnen vormen voor het gebruik van de grensoverschrijdende Europese KOR.
Pieter Zwartkruis MSc is Btw-adviseur en docent voor Fiscount, en is gespecialiseerd in grensoverschrijdend Btw-advies en internationale Btw-compliance.
Pieter Zwartkruis MSc
btw-specialist • internationaal • trainer
038 456 1900p.zwartkruis@fiscount.nl
Wil je alles leren over grensoverschrijdende transacties en hoe deze van invloed zijn op de nieuwe Europese KOR?
Schrijf je in voor ons online webinar “Grensoverschrijdende transacties in btw” en zorg ervoor dat je goed voorbereid bent op de veranderingen in de btw-regelgeving. Schrijf je hier in!